Aphorisme du jour (597)

Photo de Nur Demirbau015f sur Pexels.com

*

Si les mauvaises habitudes sont celles qui nous font du bien, les abandonner, est-ce se trahir ?

*

If bad habits are those that do us good, is abandoning them a betrayal of ourselves?

Հայկականության պարտք․ Մարդկության պարտք

 

Եթե թշնամիդ քեզ չդրդի իմաստության,

Քեզ կդրդի խորտակման։

Դընի Դոնիկյան

 

 

Երկիրը ժառանգում են, այնուհետև արժանանում դրան․․․ Հակառակ դեպքում այն հավերժ սգում է․․․ Հայերը սգում են, թեպետ դրան չեն արժանացել։ Ոմանք լացում են, ոմանք՝ խոսում։ Չէ՞ որ միայն դա է մնացել հայերին։ Խոսել պարզապես խոսելու համար։ Ղարաբաղը հանձնելուց հետո հուզական ցնցումը ոչ նրանց խոսելու ցանկությունը վերացրեց, ոչ արցունքները չորացրեց։ Միայն մի բան է մնում անելու՝ ասել, որ դեռ անելիք ունեն։ Եվ ուրեմն, շարունակ խոսե՞լ։

Ոմանք կասեն՝ իհարկե ոչ, հատկապես նրանք, ովքեր մնում են և դեռ անելիք ունեն։ Նրանք մշտապես կպայքարեն։ Ձեզ ոչնչացնում են, բայց դուք այլուր եք վերականգնվում։ Նրանք դա տոկունություն են անվանում։ Ես միանշանակ չեմ պարսավում նրանց վերականգնողական միտքը։ Հիացմունքի են արժանի այն թշվառները, որոնց ստորացրել են, բայց որոնք շարունակում են մագլցել իրենց վշտի լեռը՝ վտանգված ընկելու․․․ Ինչևէ, նրանք հայ ժողովրդի մրջյուններն են, որոնք վերակառուցում են իրենց բույնը, որ մարդկային անարդարությունը ոտքով քանդել է։ Եվ միայն Աստված գիտե, որքան հաճախակի հարվածներ է պատմությունը հասցրել հայերին, անգամ երբ դրան արժանի չէին։

Անկասկած։ Բայց արդյո՞ք վերականգնել նշանակում է միայն դիմադրել։ Արդյո՞ք նորոգիչ համերաշխությունը բավարար է սփոփելու անգամ այն պարագայում, երբ վերականգնումն անհնար է։ Խորքային ավերածությունը հաջորդում է պարտությանը։ Ուրեմն ժամանակը չէ՞ կրած անարգանքից անցնել թիրախավորված գրոհի։

Հայերի վրա իջած բարոյական ողբերգությունը նույնքան անարդար և հատկապես զազրելի է, որքան այն հանգամանքը, որ իրենց բազմադարյան հողերի վրա ապրելու վերջիններիս օրինական իրավունքը կոպտորեն խախտվել է մեկի կողմից, ում քաղաքական օրինականությունը հայտնի է որպես ակնհայտ խարդախություն։ Ի լրումն ստորությանը՝ հավելենք նաև անազնվությունը, որ Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա վոն դեր Լեյենի կողմից որակվել է որպես «հուսալի»՝ քաջ գիտակցելով, որ մեր սիրելի բռնապետը մեծ տաղանդ ունի մեղավոր հռչակել այն անմեղին, ով դժբախտաբար դարձել է իր զոհը։ Նա լավ գիտի, որ բռնությունը բանականությունից զուրկ մարդկանց վերջին միջոցն է։ 120 000 մարդկանց դեմ հայտնված գիշատիչ, մի ամբողջ երկրի, մոլորության մղձավանջի մեջ քարացած մի ամբողջ Սփյուռքի դեմ կանգնած ձեռնածու-խաբեբա։ Բայց հատկապես լկտի հանցախմբի խուլիգան, որ կանգնած է «միջազգային հարաբերությունների վայրագության» հիմքում (Լը Մոնդ, 2023թ․ սեպտեմբերի 11 առաջնորդող հոդված)։ Միջազգային իրավունքը ոտնահարող, և այդ ոտնահարումը կիրառվում է ոչ միայն հողի իրավունքի դեմ, այլև երջանիկ ապրելու դեմ այնտեղ, որտեղ միշտ ապրել ես։

Հետևաբար ոտնահարումը վերաբերում է ոչ միայն հայերին, որ պարտվել են իրենց ըմբոստ ոգին ցանկացած հավաքագրումից պաշտպանելու համար, այլև հենց ադրբեջանցիներին։ Նրանցից շատերն այնքան պարտված են, որ մնում են համոզված «ատելության գաղափարներին», որ իրենց «նախագահը» երկար ժամանակ և համբերատար ձևով ձգտել է հաստատել՝ խեղդելով նրանց ազատ կամքը։ Պատճառն այն է, որ ցանկացած բռնապետ ունի միայն մեկ գաղափարախոսական սկզբունք՝ յուրաքանչյուրի անձնական գիտակցությունը փոխարինել իրերի իր սեփական գիտակցությամբ։ Հետևաբար, որքան հալածյալն ընդունում է իր հալածանքը, այնքան հալածողն այն ավելի է սաստկացնում։ Այդ մարդն իրեն վեր է դասում մարդկանցից և օրենքներից, միջազգային ամեն բարոյականությունից, իրեն է վերագրում բոլոր իրավունքները, ինչպես օրինակ՝ վայրագության իրավունքը՝ լինելով ճշտի և արդարության, խելամտության ու պատկառանքի սկզբունքների հոսանքին հակառակ։ Մեկը, ով օգտագործում է մարդկանց մինչև մահ իր քմահաճույքներին ծառայեցնելու համար։ Իսկ դիմացը մի ամբողջ ժողովուրդ է, ում համար յուրաքանչյուր մարդ անհատ է՝ թանկ, միակն ու ինքնատիպ։ Հայերն են։ Անհեթեթ է, բայց դա նրանց հարստությունն է, նաև թուլությունը, մարդկայնության այդ ձևը տհաճություն է առաջացնում՝ առաջ քաշելով մոլեռանդության հասած արհամարհանքին միախառնված ցանկացած տեսակ։ Նույնիսկ եթե հայերի «մարդկայնությունը» (թեպետ նրանք սուրբ չեն)՝ անկախ նրանից՝ Հայաստանից են, թե Սփյուռքից, տեսանելի է այստեղ-այնտեղ կաշառակերության քողարկված կամ բացահայտ, կամ էլ արտաքսումի արարքներում, ինքնաբավարարման կամ ազգակենտրոնության մեջ, որ նրանց դնում են ամեն ինչից վեր։ Ինչպես կասեր Վովենարգը՝ «Հպարտությունը թույլերի մխիթարողն է»։ Այդքան ազգային ախտեր, որ մեզ քայքայում են ու հավանաբար ունեն ոչ աննշան դեր մեր փառասիրության վիժման մեջ։

Հայերի հանդեպ ինքնակալ Ալիևի տածած ատելությունն այնքան ցայտուն է, որ նա վախենում է, որ ժողովրդավար փորձությունն ի վերջո կպատի իր երկիրն ու իր երկրի մաս կազմող ազգերին հնարավորություն կտա երազելու։ Իրականում այդ ատելությունը միայն ստորակարգության զգացումի նշան է ինչպես մշակույթի, այնպես էլ քաղաքականության մեջ։ Ջանք չեն խնայում վերացնելու հուշարձանները, որոնք վկայությունն են իրական քաղաքակրթության, ինչպես փորձում են ցույց տալ ինքնակալության գերակայությունը հանրապետական սկզբունքների անկարողության նկատմամբ։

Կարելի է ասել՝ Հայաստանը, գտնվելով ուժեղ, բացարձակ միապետության ռեժիմի ներքո (Ռուսաստան, Ադրբեջան, Թուրքիա, Իրան), կարողանում է ամեն օր կրկին հորինել իր ժողովրդավարությունը, այնքան որ այս երկրերը, որտեղ իշխում է կամայականությունը, ամեն օր վախենում են, որ մարդկանց մտքերը չվարակվեն քաղաքական հավասարության պատրանքներով։ Քանի որ օտարերկրյա այլախոհների աչքերին Հայաստանը մնում է մարդկայնության մի կղզյակ, որտեղ կարելի է լավ ապրել, և որտեղ ազատ խոսելը դեռ հնարավոր է։ Որպես ապացույց բավական է միայն նշել այն բոլոր ռուսներին, ովքեր մերժում են պատերազմն ու ապաստան են գտել ավելի շուտ հայկական հողում, քան Թուրքիայում, Ադրբեջանում կամ Իրանում։ Հայաստանը գրավիչ երկիր է՝ ի տարբերություն թված մյուս երկրների, որոնք միայն վանում են։

Իրականում ժողովրդավարական սկզբունքները, որքան էլ անկայուն լինեն, անխուսափելիորեն տանջում են քաղաքացուն, ով էլ լինի և որտեղ էլ ապրի, կարծես արդարության և հավասարության ձգտումը թույլ կտար ունենալ հարաբերական մտավոր առողջություն, ինչպես նաև ներքին խաղաղություն։ Ուզեն, թե չուզեն՝ բռնապետներն այնքան արքաիկ են, որ իրենց անզսպությունն ի վերջո բացահայտում է իրենց թերություններն ու ազդարարում կտրուկ փոփոխություններ, որոնք մինչ այդ անտեսվել էին։ Կարելի է ասել և կանխասել, որ անիվը միշտ պտտվում է ժողովրդավարական գաղափարների շուրջ, և որ բռնապետական լուծի տակ գտնվող ժողովուրդները վաղ թե ուշ կունենան իրենց ճակատագրին միասին պատասխանատվություն կրելու երջանկությանը։ Պատճառն այն է, որ չկա որևէ ավելի անձնական, ավելի ուժեղ և ավելի «բնական» դավանանք ցանկացած դոգմատիկ կրոնից բացի, քան հույսը հասարակական արդարությանը, որ հարգում է յուրաքանչյուրի իրավունքներն ու համոզմունքները։ Քաջ գիտակցում են, որ հարկադրված կրոնը ոչ մի հնարավորություն չունի զարգանալու այն պահից ի վեր, որ չի ընդունում այն ընտրելու իրավունքը։ Դա ակնհայտ է Իրանում, որտեղ հոգնածությունն ըմբոստանում է, իսկ առաջադեմ հայացքներ ունեցողները ձգտում են ապրել հոգևորից տարբերվող արժեքներով։ Նույն հույսն է Ռուսաստանում, Թուրքայում, ժողովրդի մի հատվածի մոտ։

Այս ամենով պայմանավորված՝ Հայաստանի աշխարհագրական-քաղաքական իրավիճակը նրան կանգնեցնում է ամեն տեսակի վտանգի առջև, որոնք միտված են թուլացնելու, կայունությունը կորցնելու, անգամ հնարավորինս երկար ժամանակով անհետացնելու։ Որպես այդպիսին՝ այն դարձել է հազվագյուտ։ Կովկասի թանկարժեքն արժանի է լինել պահպանված, պաշտպանված, կայուն։ Կհարցնեք՝ ու՞մ կողմից։ Նախ հենց հայերի՝ անկախ նրանից, թե որտեղ են։ Այս կամ այն երկրից մարդկային կամ այլ ֆիզիկական օգնություն խնդրելու փոխարեն, որոնք կհասնեն միայն ձևի համար, հայերը պետք է արժանանան իրենց երկրին։ Եթե կա դաս, որ պետք է քաղել այս վերջին տարիների պարտությունից ու ստորացումից, միայն հայ հասարակության վերափոխումն է, եթե իհարկե Սփյուռքն ունի ինքնապաշտպանության և համախմբման գաղափար։ Չ՞է որ միայն իրենց տարածքի և ժողովրդավարության պաշտպանությունը կարող է հայերին վերդարձնել կորցրած անձնական խաղաղությունը։ Ավելի լավ է ունենալ երիտասարդ ժողովրդավարություն կմկմացող Փաշինյանի խոսքով, անգամ քաղաքական խոսք, որը փոխվում է՝ ի շահ հայ ժողովրդի կենսական կարիքների, բայց պահում է իր ուղղությունը, քան սատանայական հարևանների կողմից գաղութացված կամ ինքնակալ ժողովրդավարությունը։

Չկա տոկունության այլ դրսևորում, քան մեզ հալածողների նախանձի և ցանկասիրության դեմ համատեղ և հաստատուն դիմակայությունը։ Անգամ անհրաժեշտ տոկունությունը միայն վերականգնում է անհոգության հետևանքով առաջացած վնասները, երբ իրավիճակը քննադատական էր։ Այսպիսով, տոկունության ոգին կայանում է հենց միշտ վատագույնը կանխատեսելու և միշտ վատագույնին պատրաստ լինելու մեջ։ Եվ համերաշխության ոգին սփոփում է ամենաթշվառին, միևնույն ժամանակ դժբախտության մեջ միավորվում է յուրայինների հետ։ Պատերի, մարմնի և հոգու վերականգնմանը համատեղ առաջնահերթ է ցանկացած գնով հայկական տարածքի պահպանումն ամենուր, ուր ազատությունը վտանգված է։ Եթե կորչի մեկը կամ մյուսը, դիմադրությունն իմաստ չի ունենա։ Իրականում «դիմադրության մասնակիցները» չկասեցրին մեր պարտությունները։ Նրանց դերը թույլ չի տա խուսափել պարտությունից։

Մեր մշակույթը քայքայող առասպելներից մեկը մեծ եղբայրության մաս կազմելուն հավատալն է։ «Ախպեր ջան, ցավդ տանեմ» կամ նմանատիպ այլ արտահայտությունները մեր կեղծավորության նշանն են, այնքան որ հաճախ քողարկում են շահագործման քողարկված փորձերը։ Այն կարգի, որ մի օր ինքս ինձ հարցրի՝ արդյո՞ք հայերն իսկապես սիրում են հայերին։ Ակնհայտորեն՝ ոչ։ Պատճառն այն է, որ եղբայրության իրական կիրառմանը հայերը շատ հաճախ նախընտրում են իրենց մասնավոր կարիքների միակողմանիությունը, իրենց քաղաքական քմահաճույքների սկզբունքը, անցած հերոսական հիշողության կարոտը։ Հայամոլության նվիրյալներն այնքան կուրացած են ինքնագոհությամբ, որ արդեն չեն ընդունում իրենց պատկանելիությունը որևէ ժողովրդի. «առաջին քրիստոնյա ազգն» ենք, եթե կուզեք, որն ինքնակործան ժողովրդի ներսում է, անգամ եթե հայտնի է պայքարի և ուղղամտության արժեքները մարմնավորող բացառիկ անձանցով, ինչպիսիք են Անդրանիկը, Մանուշյանն ու Մոնթեն։ Մեծահարուստները, որ երեսուն տարվա ընթացքում ավելի շատ ծառայել են իրենց հաճույքներին, այլ ոչ ժողովրդին, ստեղծել են աղետ, որ այսօր բոլորիս է թուլացնում։ Անգամ եթե բարոյազուրկ լինելը բոլոր երկրներում է և բոլոր համակարգերում, ժողովրդավարության մեջ կաշառակերությունն ավելի կորստաբեր է, քան բռնապետության մեջ։ Բավական է ասել, որ Ալիևի քաղաքական արատներն ավելի մեծ ազդեցություն ունեցան, քան հայերի դատարկ վեճերն ու անազնվությունը։ Բռնապետական կաշառակերությունը կհաղթի պատերազմում, իսկ ժողովրդավարական կաշառակերությունը կպարտվի, քանի որ բռնապետի խոսքը միակն է, իսկ ժողովրդավարությունն իրավունքների պաշտպանության և առաջացող հրատապության ծուղակն է ընկնում։

Պատերազմի կամ ճգնաժամի ժամանակ անհատապաշտությունն անկասկած տանում է պարտության այն չափով, որ քայքայում է ազգի մտավոր կայունությունը։ Ազգային բարեկեցությանը հակառակ կատարվող գործողություններն ունենում են համընդհանուր թուլացման հետևանք։ Այսպես օրինակ՝ վերջին պարտությունները հավանաբար կարելի է համարել նաև միասնական սկզբունքի պարտություն կարևորի տեսանկյունից, այն է՝ մեր տարածքի և մեր ժողովրդավարության պահպանումը։ Մոռանում են, որ «միասին ավելի ուժեղ են, քան առանձին», ինչպես ասել է բանաստեղծ Ռեմի Պրենը։ Այսպես կշարունակվի այնքան ժամանակ, մինչև հայերը կհասկանան, որ քաղաքացիների համախմբվածությունը բոլոր մակարդակներում՝ քաղաքական թե միջանձնային, նախևառաջ պայքարելու զենք է։

Երբ հայ գեներալն իր էկզոտիկ կենդանիներին կերակրում է զինվորների համար նախատեսված սննդով, նա արդեն իսկ պարտություն է ստեղծում։ Երբ հայ հրատարակիչը հայ թարգմանչի աշխատանքի դիմաց որպես վճար տալիս է միայն չորս նմուշ (եթե իհարկե անում է), նա վանում է մեր մշակույթը հարստացնելուն ունակ յուրաքանչյուր թարգմանչին։ Երբ հայկական պետական և ոչ պետական մշակութային կառույցները հեռացնում են հազվագյուտ քննադատ-մտավորականներին՝ նրանց փոխարինելով ավելի հեշտ կառավարվող մարդկանցով․ այդ կառույցներն աշխատում են իրենց կոչմանը հակառակ և կուրացնում են մեզ իրատեսության և պայծառատեսության մեր իսկ պակասորդով։ Երբ մեր դպրոցներում դասավանդվող հայոց լեզուն գործածական լեզվի փոխարեն դառնում է կարոտի լեզու, այն վաղ թե ուշ մոռացության է մատնվում։ Երբ մեր եկեղեցին, որքան էլ հնագույն լինի, ակնհայտորեն բավականաչափ չի հասկացել ավետարանչական այլասիրության հիմքերը այն սովորեցնելու կամ օրինակ ծառայելու համար, այն մատնում է կայուն դինամիզմը, որի կարիքն ազգը շատ ունի։ Այդպես եղավ, որ այս հնագույն ազգը կարողացավ նվաստացնել Արցախի փախստականներին, ովքեր, շրջափակման և արտաքսման կրկնակի ցավը հազիվ հաղթահարած, կարեկցանքով լեցուն իրենց «եղբայրների» կողմից արժանացան բարձր վարձավճարով տների և այնքան թանկ դեղորայքի, որ դրա ձեռքբերման անհնարինությունը վտանգում էր նրանց կյանքը։ Անգամ եթե Փաշինյանի կառավարությունն իր ջանքերը չխնայի օգնությունների միջոցով փոխհատուցելու պատմության աղետները, ինչի զոհն էին դարձել վերջիններս։ Այս մի քանի օրինակները բավարար են ցույց տալու, թե որքան ակնառու և զգայուն է այն փաստը, որ հայերը, չմարմնավորելով իրենց վերագրած «արժեքները», ինչպես ազդարարում են հայոց հարցի որոշ խենթեր, կարող են մարդկանց առաջարկել միայն իրենց մարդկայնությունը՝ ոչ լավ, ոչ վատ, որ հազարամյակների քրիստոնեությունը դեռ չի կարողացել վերափոխել ոչ եղբայրության, ոչ գթասրտության։

«Հայաստանն իմ պատիժն է»։ Ի՜նչ տխուր է սա հնչում Արցախցի տեղահանվածի շուրթերից։ Որքան հայեր են այս կամ այն կերպ լսել սրտի այս կանչն այն ժամանակից ի վեր, երբ իրենց աչքի առաջ պայթեց պատմության խորքից եկած «ախպերության» առասպելը, որը հանցավոր համաձայնությամբ ավելի շուտ կամփոփվի գործերում ։

«Երբեք մի վախեցեք անարդարության, խաբեբայության և մեղսավորության դեմ ազնվության, ճշմարտության ու գթասրտության համար աղաղակելու», գրել է Վիլյամ Ֆոլքները։

Ինչպես ամեն ազգի մեջ, մեր մեջ էլ կան ստոր մարդիկ, որոնք կարողանում են գլխավորը ձևափոխել անձնականի, ցեղասպանությունը՝ առևտրի միջոցների, հայկական մշակույթը՝ հնաբանական և քաղաքական ընկալման․ ահա նաև սրանց դեմ է պետք զարգացնել դիմադրության և համերաշխության ոգին։ Հավանաբար մտածող քննադատներին է մնում պահպանել ջանքը, որը նպատակ կունենա չեղարկել կործանարար առասպելները, զոհի անցյալից լվանալ բոլորի մտքերը և հայ ժողովրդի էներգիան կենտրոնացնել անխախտ տարածաշրջանի սրտում ժողովրդավարական ապագայի վերականգնման պատրանքով։

Մեր մշակութային կառույցներում և եղբայրության մեր փորձառության մեջ թափանցիկության և իսկության բացակայությունը ձևավորում է կեղծավորության վրա կառուցված մտածողություն, որը հեշտությամբ փլուզվում է հակառակորդի հարվածից։ Երբեմն հարց է ծագում՝ մի՞թե հայերն ավելի շատ այլասերված են ազգային գիտակցության հնարքներով, քան ապրում են համընդհանուր բարեկեցության պաշտպանությամբ։ Պատճառն այն է, որ նրանք ավելի շատ հարմարվում են իրենց իսկ ստեղծած դժբախտության մեջ, քան ուրախության, որ կարող էին կառուցել միասնական ուժի և ապագայի հանդեպ ցանկության վրա։

Այն պարագայում, երբ ժողովրդավարությունը նախ գրվում է մի տարածաշրջանի վրա, հայերի համար նեկայումս չկա այլընտրանք, քան վտանգված տարածքում զերծ մնալ պատերազմից։ Հայերը մի տեսակ մոլորված են, ինչն իրենց դեմ է։ Եվ այդ մոլորությունը կայանում է նրանում, որ պետք էր համապատասխանել հրատապությանը այն առաջանալուց հետո, այն ժամանակ, երբ արդեն առկա էր «գոյության հրատապության» վտանգը։ Անհրաժեշտ էր վերականգնել և ոչ պատրաստվել։ Չունենալով իշխանական գաղտնիք, որը բազմապատկում է ժողովրդավարական գործողությունները, մոռանալով կամ չմոռանալով, որ դրանք ոչնչի չէին ծառայել թշնամու ամբարտավանությունը նվազեցնելու համար՝ թվում է, թե վերջին երեսուն տարիների սպասողական վարքն այսօր էլ դեռ շարունակվում է։ Անձանց համախմբումը այնքան տեսանելի չէ, որ թվում է՝ Հայաստանը թմբիրի մեջ է, մինչդեռ հակառակորդն ավելացնում է ռազմատենչ հայտարարությունները։

Ահա վերջին տարիներին հայերը խորքային մակարդակով բախվել են կրկնվող ողբերգությանը։ Նրանք մինչ այս չէին գիտակցում, որ անցյալի ցեղասպանությունը չի անցել և կարող էր ցանկացած պահի կրկնվել բավականաչափ արտասովոր կերպով՝ միջազգային իրավունքի փաստաբանների մոտ տագնապ ստեղծելով։ Այսօր մենք գիտենք, որ Հայաստանի արտոնագրված թշնամիները չեն վարանի ցեղասպանություն գործելու զրոյի վերածելու համար բնիկ ազգերի իրավունքը։ Այն է՝ առ ոչինչ և անվավեր ճանաչել արդի իրավագիտությունը, որի նպատակն է պաշտպանել և երաշխավորել մարդկանց իրավունքները։ Ինչն էլ հավասարազոր է մեկի կամքը տվյալ խմբի կամքին թելադրելու հնաոճ ձևերին։

Առ այսօր հայերը պահում էին ցեղասպանություն հիշատակը որպես դրա ճանաչման համար սահմանափակ պայքարի զենք։ Այսօր և արդեն հիսուն տարի է աշխարհը գիտի դրա մասին։ Բայց իմանալը բավարար չէ, եթե այն չի բերում մեղավորի կողմից հանցանքի ընդունման։ Հայերի համար կա՞ր այդ ճանաչումը դիտարկելու երկու տարբերակ՝ մեկը հայկականության, մյուսը մարդկության վերաբերյալ։ Հիրավի, հայերի ցեղասպանության պատմական ճանաչումն ու իրավական դատապարտումն ամբողջ մարդկության ընդհանուր օգուտն է՝ սկսած այն պահից, երբ մասնակցում են բարոյական գիտակցության առաջընթացին և վեճերի հանդարտեցմանը։ Հայերն ունեն հայ լինելու պարտականություն իրենց պատմությամբ և պահանջատիրությամբ նպաստելու մարդկանց մարդկայնացմանը։ 1915 թվականի հայոց ողբերգությանը բարոյական գերզգացողության ձև տալը պետք է լինի նրանց կոչումը, ովքեր «չեն վախենում անարդարության, ստի և մեղսավորության դեմ բարձրացնել ազնվության, ճշմարտության և գթասրտության ձայնը»։

Մեր երիտասարդները, որ փորձում են իրենց կյանքը դարձնել ակտիվ, ճիշտ, ուղիղ, հանդուրժող, պետք է գիտակցեն այն հաջողությունը, որ իրենք հայ են ծնվել, քան լուծվել համեմատության մեջ։ Ավելին, նրանք պետք է գիտակցեն պատմական նշանակությունը։ Եթե առ այսօր 1915 թվականի ցեղասպանությունն ընկալվել է որպես ցավի և ստորացման բեռ, պահն է եկել, երբ պետք է բացահայտվի մարդկայնության ներուժը։ Պատերազմները վերականգնում են մարդկանց հայացքն իրենց հանդեպ այն պահից սկսած, երբ արթնացնում են դոգմատիկ քնից, որտեղ հայտնվել էին ազգակենտրոն գոռոզության պատճառով։ Այսօր կանգնած լինելով 1915 թվականի Հանցագործության հնարավոր վերսկսման առջև՝ ցեղասպանության փոխակերպումներն այն աստիճան են արթնացրել հիշողություններն ու աշխարհում այնպիսի վրդովմունք են առաջացրել, որ մեզ ցույց են տվել իրենց ունակությունը մարդկանց ներշնչելու բոլորի կողմից հոգատար մարդկություն ստեղծելու կարիքը։ Անգամ եթե բարոյականությունը զինատեսակից ավելի դանդաղ է զարգանում։ Պատերազմները սպանում են, բայց գալիս է ժամանակ, երբ դրանք հոգնեցնում են։ Ցեղասպանություններն արժանի են վերացման ամենուր, որտեղ հրեշավորությունն Իրավունքից վեր է դասում իր սուտը։

Ուրեմն ի՞նչ անել։ Պետք է միայն բոլոր հայերին՝ կին, թե տղամարդ, դարձնել մի անհատ և վեր հանել այն մեկի դեմ, ով միանձնյա ցանկանում է քայքայել Հայաստանը։ Նոր սերունդը պետք է որոշի՝ արդյոք նախընտրում է վերացման վտանգի առաջ կանգնած հայրենաբաղձություն, թե պայքարի միջոցով ձեռք բերված կյանք։

Այսօր ստի բազմացումը պահանջում է հակահարված։ Պարոն Ալիևի սուտ լուրերով ամեն օր հալածված հայերը ախտահարվածի տպավորություն են թողնում։ Նրանց շան նման վերաբերվողը երբեք ի պատասխան չի լսել վերջիններիս գռմռոցը։ Մեր դիվանագետների ճնշված տեսքն ավելի հասկանալի է, քան այն, որ պետք է մնալ երկխոսության կանոններին համապատասխան էթիկայի նորմերի մեջ։ Բայց, ունենալով խենթ ինքնակոչ նախագահ, նույնատիպ հարված պետք է իրագործվի։

Որքան այդ մեկն իր չար հարվածները գորշ հատվածներում սադրում է լուսաստվերով, որտեղ միախառնվում են սահմանված հայտարարություններն ու չարամիտ ելույթները, այնքան հայերը պարտավոր են ստեղծել ստվերային բանակ, որն ամեն միջոց կօգտագործի լայնորեն և թշնամու երկրի ներսում տարածելու բռնապետության կողմից խեղաթյուրված պատմական և փաստացի ճշմարտությունը։ Նպատակը միայն ինքնակալ Ալիևի իրական դեմքը ցույց տալը չէ, այլ պետք է ապացուցել նրա չարակամությունն իր սեփական ժողովրդի հանդեպ, անգամ ուղեկցել ներքին ժողովրդական ուժերին՝ առանց հոգնելու դատապարտելով վերջինիս արքաիկ համակարգն ու նրան մեկուսացնելով միջազգային բեմից։ Նույն կերպ պետք է վարվել օտարերկրա իր ցինիկ համախոհների հետ, որոնք խոնարհվում են նրա առաջ իրենց ածխաջրային կարիքները պահպանելու համար, կամ փակում են աչքերը չգիտես հանուն որ շահի։ Տեղեկատվական պատերազմ է, պետք է բազմապատկել հարյուր անգամ այն, ինչ հիմա անում են որոշ հայկական լրատվամիջոցներ, շարժումներ կամ անհատներ և քննադատությունը հասցնել բարձր մակարդակի վրա, ահա սա է ճշմարիտ և արդարացված։

Որպես օրինակ ասեմ, որ ըստ իրերի տրամաբանության՝ ճիշտ կլիներ, որ աշխարհահայությունը բարձրացներ իր ձայնը, որպեսզի չեղյալ հայտարարվեր կլիմատիկ փոփոխության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի 29-րդ գիտաժողովի անցկացումը Բաքվում։ Լավ առիթ էր մատնացույց անելու նման ծրագրի անհեթեթությունը, ինչպես նաև հասկացնելու, որ Բաքուն երբեք չի փոխի իր էներգետիկ քաղաքականությունն էկոլոգիական քմահաճույքների համար, որոնք Ալիևի հանցախմբի շահերին հակառակ են։

Նմանապես անընդունելի է, որ Արցախի նախկին ղեկավարները հանձնվել են հրահանգավորված արդարադատության ձեռքին և ամեն տեսակի հալածանքի, իսկ հայկական համայնքը նրանց ճակատագրով մտահոգված չէ։ Այս դեպքում ինչու՞ չհրավիրել Ֆրանսիայի այն քաղաքապետներին, ովքեր ամենաշատն են պայքարում մարդու իրավունքի համար, որպեսզի նրանք հովանավորեն կալանավորին և նրան պաշտպանեն միջազգային իրավունքի ցանկացած միջոցով։

Իրականում ամեն ինչ այստեղից է սկսվում։ Չի թույլատրվում անել, չի թույլատրվում խոսել։

Վերջում կրկին անդրադառնանք նրանց, ովքեր ջանք չեն խնայում փնտրելու վերականգնված արդարության ուղիները, որ այստեղ ընդունված չէ ի ցույց դնել։ Մինչև մարդկանց իրավունքները չհարգեն, այս երկրում և մարդկանց հոգիներում չի լինի ոչ խաղաղություն, ոչ էլ փրկություն։ Հակառակ դեպքում Արցախ-Ղարաբաղի դեպքը կդառնա ավարտ չունեցող պատերազմի նմուշ։

Հեղինակ՝ Դընի Դոնիկյան

Թարգմանությունը Տաթևիկ Թանգյանի

ԱՐՑԱԽԻ ՓԱԽՍՏԱԿԱՆՆԵՐԻՆ ԱՆՎՃԱՐ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ.

Նախ ցուցմունք՝ Արմենի, ով արցախցի 100.000 փախստականի նման կորցրեց ամեն ինչ իր ընտանիքի և իր ծնողների հետ։Այս վկայությունն արժե այն, ինչ արժե, և մենք չէինք համարձակվի ընդհանրացնել այն առանց այնտեղ լինելու։ Բայց եթե դա անոմալիա է, ապա դա արդեն խնդիր է, որովհետև դա ավելացնում է մեկ լքումը մյուս լքվածությանը, հայկական անարդարությունը ադրբեջանական անարդարությանը։

Ահա թե ինչու է փաստը մնում անտանելի։

Նույնիսկ եթե այստեղ որևէ մարդասիրական միավորում քննադատելու խնդիր չկա, իմանալով, որ փախստականների հավաքական շահը գերակայում է անհատների շահերից, և որ հայկական պետությունն, անկասկած, պատրաստ չէր այդքան դաժանորեն ողջունել նեղության մեջ գտնվող մարդկանց նման հոսքը: Արմենի հայրը տարիքի և հավանաբար նաև արտագաղթի վնասվածքի պատճառով լուրջ առողջական խնդիրներ ունի։

(Նշում եմ, որ այս ցուցմունքներն ուղղված են Ֆրանսիայում ապրող ընդհանուր ընկերոջը և ոչ ուղղակի ինձ)

****

Վկայություն 1 (նոյեմբերի 20)

Բարեւ իմ ընկեր. Մեզ ոչինչ չի մնացել։ Մենք սրանից դուրս կգանք։ Ես վաղը կփնտրեմ պատասխանները և կկանչեմ բժշկին։ Շնորհակալություն անհանգստության համար: Մենք սնունդ ենք գնում։ Մենք դեղեր ենք գնում. Դիմեցի թոշակի համար. Նրանք դեռ ոչինչ չեն ասել։ Ստիպված ենք լինելու սպասել։ Գազի, ջրի և այլ հարկեր ենք վճարել։

Սննդի համար՝ այո։ Դեղերը թանկ են. Հարգելի Ա., ես արդեն ամաչում եմ. Ես չգիտեմ վիրահատության արժեքը։ Ես վախենում եմ միայն դրա մասին մտածելուց: Օրինակ, ցինտիգրաֆիան (150 դոլար) անվճար դարձնելու համար ես 40 դոլար եմ ծախսել լիցենզիայի վրա: Եվ յուրաքանչյուր թույլտվություն արժե գումար: Անվճար օգնություն նույնիսկ վիրահատությունից առաջ լաբորատոր հետազոտության համար չկա։ Ամեն օր հայրս պետք է դեղ ընդունի։ Վախենում եմ, որ չկարողանամ տան վարձը վճարել։ Ցավում եմ, որ ստիպված եմ ձեզ ամեն ինչ պատմել: Երբեք չէի պատկերացնում, որ մի օր նման իրավիճակում կհայտնվենք։

Պետական ​​օգնության մասին բոլորը խոսում ու գրում են, բայց իրականում շատերը ոչինչ չեն ստացել։ Եվ իրականում բոլոր մարդիկ ստիպված են եղել վճարել բնակարանների վարձակալության համար։ Օգնությունն ու ապրանքը հիմնականում ստացել են սահմանամերձ գոտում ապաստանած մարդիկ։

Ընկերս, դու ինձ բազմիցս օգնել ես։ Այս ամենը ես ասում եմ տղամարդկանց միջև։ Մենք բաց մարդիկ ենք և պատմում ենք այնպես, ինչպես դա իսկապես կա: Ես գիտեմ, որ դուք նույն վիճակում չեք, ինչ մենք: Ես երախտապարտ եմ ձեզ այն ամենի համար, ինչ անում եք մեզ համար:

Վկայություն 2 (նոյեմբերի 27)

Անեսթեզիոլոգը վստահ չէ, քանի որ անզգայացման 4 ժամը լուրջ է։ Գործիքներով փորձաքննություն է պետք անել։ Այնուհետև բժիշկը կտա իր եզրակացությունները: Թոքերի հզորությունը մեծացնելու համար դեղորայք կպահանջվի, որպեսզի հայրը կարողանա հանդուրժել անզգայացումը: Ուրոլոգիայի ամենադժվար վիրահատությունն է։ Բոլոր թեստերն ու ընթացակարգերը մեզ համար վճարովի են և շատ թանկ: Ես սա չեմ ասում մեզ օգնելու համար: Ես գիտեմ, որ դա անհնար է: Մենք իրար հետ խոսում ենք տղամարդկանց մեջ։ Ֆրանսիայում կա՞ն հայկական սփյուռքի բարեգործական կազմակերպություններ։ Անհրաժեշտության դեպքում ես պատրաստ եմ տրամադրել հորս հետ կապված բոլոր փաստաթղթերը։ Միայն խորհրդատվությունն արժե 40 դոլար։ Գիտե՞ք, թե ինչ նկատի ունենք, երբ խոսում ենք խորհրդակցության մասին: Դու գնում ես բժշկի մոտ, բարևում ես և անմիջապես պետք է վճարես։

Վկայություն 3 (նոյեմբերի 29)

Այսօր գնացինք սրտաբանի մոտ,վճարեցի։Հետո թոքաբանի մոտ։ Ասեց կոմպյուտերային տոմոգրաֆիա վճարովի,հետո սպիրոմետրիյա վճարովի,հետո կոնսուլտացիա վճարովի։ Ասեցի որ այդքան վճարելու հնարավորություն չունեմ ու դուրս եկա :

****

Մենք հասկանում ենք, որ յուրաքանչյուր փախստական ​​մեկ անձի համար ստացել է 100.000 դրամ։ Ոչ մնացածը 40000-ից 60000 դրամ 6 ամսվա համար։ Փաստորեն, Հայաստանում աշխատող բժշկական առաքելությունները կոնկրետ մարդկանց օգնելու նպատակ չեն հետապնդում։ Ինչը կարելի է հասկանալ.

 Այնուամենայնիվ, մենք իրավասու ենք եզրակացնելու, որ վթարի մեջ գտնվող փախստականներին շտապ օգնություն ցուցաբերելու հարցում թերություն կա:

Ավելացնեմ, որ հայերը, ովքեր բնակարաններ են վարձում, բարձրացնում են գները, երբ խոսքը գնում է հայ փախստականների վարձակալության մասին: Այստեղ էլ օրենքն անհրաժեշտ է թվում։

Յուրաքանչյուրի խնդիրն է սեփական կարծիքը ձևավորել:

Դենիս Դոնիկյան

POUR UNE AIDE MÉDICALE PERSONNALISÉE GRATUITE AUX RÉFUGIÉS DE L’ARTSAKH

D’abord un témoignage, celui d’Armen qui a tout perdu comme les 100 000 réfugiés de l’Artsakh avec sa famille et ses propres parents.

Ce témoignage vaut ce qu’il vaut et on n’oserait pas le généraliser n’étant pas sur place. Mais s’il constitue une anomalie, c’est déjà un problème car il ajoute un abandon à un autre abandon, une injustice arménienne à une injustice azerbaïdjanaise. C’est en quoi le fait demeure intolérable. Même s’il n’est pas question ici de porter la critique contre quelque association humanitaire que ce soit, sachant que l’intérêt collectif des réfugiés passe outre l’intérêt des particuliers et que l’Etat arménien n’était sans doute pas préparé à accueillir aussi brutalement un tel afflux de personnes en détresse.

Le père d’Armen a de sérieux problèmes de santé dus à son âge et probablement aussi au traumatisme de l’exode.

( Je précise que ces témoignages sont adressés à un ami commun vivant en France et non à moi directement)

Témoignage 1 (20 novembre)

Bonjour, mon ami. Il ne nous reste plus rien. On va s’en sortir. Je vais chercher les réponses demain et appeler le médecin. Merci pour le dérangement. 
Nous achetons de la nourriture. Nous achetons des médicaments. J’ai demandé une pension. Ils n’ont encore rien dit. Nous devrons attendre. Nous avons payé le gaz, l’eau et d’autres taxes.
Pour la nourriture, oui. Les médicaments coûtent cher. Cher A., j’ai déjà honte. Je ne connais pas le coût de l’opération. J’ai peur rien que d’y penser. Par exemple, pour rendre la scintigraphie (150$) gratuite, j’ai dépensé 40 $ en licence. Et chaque permis coûte de l’argent. Il n’y a pas d’aide gratuite même pour un examen en laboratoire, avant l’opération. Chaque jour, mon père doit prendre des médicaments.
J’ai peur de ne pas pouvoir payer le loyer. Je suis désolé d’avoir à tout raconter. Je n’ai jamais imaginé que nous serions un jour dans une telle situation.
Tout le monde parle et écrit concernant l’aide de l’Etat, mais en fait, beaucoup n’ont rien reçu. Et de fait toutes les personnes ont dû payer pour louer des appartements.
L’aide et les produits ont été principalement reçus par les personnes qui ont trouvé refuge dans la zone frontalière.
Mon ami, tu m’as aidé plusieurs fois. Je dis tout ça entre hommes. Nous sommes des gens ouverts et disons les choses comme elles sont vraiment. Je sais que tu n’es pas dans la même situation que nous. Je te suis reconnaissant pour tout ce que tu fais pour nous.

Témoignage 2 (27 novembre)

L’anesthésiste n’est pas sûr, car quatre heures sous anesthésie, c’est sérieux. Nous devons faire un examen avec des instruments. Ensuite, le médecin donnera ses conclusions. Des médicaments seront nécessaires pour augmenter la capacité pulmonaire afin que le père puisse supporter l’anesthésie. C’est la chirurgie la plus difficile en urologie. Tous les tests et procédures sont payants et très coûteux pour nous. Je ne dis pas ça pour nous aider. Je sais que c’est impossible. On se parle entre hommes. Y a-t-il des organisations caritatives de la diaspora arménienne en France? Si nécessaire, je suis prêt à fournir tous les documents concernant mon père. La consultation à elle seule coûte 40$. Savez -vous de quoi il s’agit quand on parle de consultation ? Vous allez chez le médecin, dites bonjour et vous devez passer à la caisse.

Témoignage 3 (29 novembre)

Aujourd’hui nous sommes allés chez le cardiologue, j’ai payé. Puis chez le pneumologue. Il a dit que la tomodensitométrie était payante. Puis la spirométrie payante, puis la consultation payante. J’ai dit que je ne pouvais pas payer autant et je suis parti.

Nous croyons savoir que chaque réfugié a reçu 100 000 drams par personne. Pas la suite entre 40 000 et 60 000 drams pendant 6 mois.

En fait, les missions médicales qui travaillent en Arménie n’ont pas vocation à aider les personnes en particulier. Ce qui peut se comprendre. Toutefois, on est en droit de conclure qu’il existe une faille dans le problème des soins à apporter d’urgence aux réfugiés en détresse.

J’ajoute que les loueurs ar méniens d’appartements n’y vont pas de main morte quand il s’agit de louer à des réfugiés arméniens. Là aussi une loi semble nécessaire.

A chacun de se faire son opinion.

Denis Donikian

Lecture de TRASHLAND au Zohrab Institute

Lecture de Thrashland ( Vidures) par le traducteur CHRISTOPHER ATAMIAN au ZOHRAB INSTITUTE

Le 21 septembre à New York

Denis Donikian sur abc citations

Citations de Denis Donikian, écrivain et plasticien français – abc-citations

ICI

*

*

*

Mélinée et Missak au Panthéon

 

 

Portrait de Missak Manouchian (1906-1944), poète, journaliste, syndicaliste, résistant arménien, en tenue de soldat, en permission.

L’affiche rouge ( de Louis Aragon)

Vous n’avez réclamé la gloire, ni les larmes
Ni l’orgue, ni la prière aux agonisants
11 ans déjà, que cela passe vite 11 ans
Vous vous étiez servis simplement de vos armes
La mort n’éblouit pas les yeux des Partisans

Vous aviez vos portraits sur les murs de nos villes
Noirs de barbe et de nuit hirsutes menaçants
L’affiche qui semblait une tache de sang
Parce qu’à prononcer vos noms sont difficiles
Y cherchait un effet de peur sur les passants

Nul ne semblait vous voir Français de préférence
Les gens allaient sans yeux pour vous le jour durant
Mais à l’heure du couvre-feu des doigts errants
Avaient écrit sous vos photos « morts pour la France »
Et les mornes matins en étaient différents

Tout avait la couleur uniforme du givre
À la fin février pour vos derniers moments
Et c’est alors que l’un de vous dit calmement
« Bonheur à tous, bonheur à ceux qui vont survivre »
« Je meurs sans haine en moi pour le peuple allemand »

Adieu la peine et le plaisir, adieu les roses
Adieu la vie, adieu la lumière et le vent
Marie-toi, sois heureuse et pense à moi souvent
Toi qui vas demeurer dans la beauté des choses
Quand tout sera fini plus tard en Erivan

Un grand soleil d’hiver éclaire la colline
Que la nature est belle et que le cœur me fend
La justice viendra sur nos pas triomphants
Ma Mélinée, ô mon amour, mon orpheline
Et je te dis de vivre et d’avoir un enfant

Ils étaient 20 et 3 quand les fusils fleurirent
20 et 3 qui donnaient leurs cœurs avant le temps
20 et 3 étrangers et nos frères pourtant
20 et 3 amoureux de vivre à en mourir
20 et 3 qui criaient la France en s’abattant

Voir aussi notre article sur le livre de Didier Daeninckx, MISSAK, ICI

Pérou: protégeons les peuples isolés (AVAAZ)

Au Pérou, une nouvelle proposition de loi pourrait détruire l’Amazonie, dans une grande offensive contre les peuples autochtones isolés. Les responsables autochtones font tout pour la bloquer. Ils ont désormais besoin du soutien du monde entier – des voix venues de toute la planète peuvent faire pencher la balance. Alors répondons présents et soyons des centaines de milliers en soutien lorsqu’ils iront négocier dans les coulisses du pouvoir. C’est urgent. Signons tous et parlons-en autour de nous: JE SIGNE LA PÉTITION Chères amies, chers amis, Le Pérou est sur le point d’adopter une loi qui pourrait déclencher un génocide en Amazonie. Ce texte cible directement les terres sacrées des peuples non contactés, qui ne sont pas au courant du danger qui les menace. Dictée par les lobbys de l’exploitation minière, forestière et pétrolière, cette loi dépossèdera de leurs terres les peuples les plus isolés. Elle déclenchera une nouvelle vague d’invasions, de destructions, de violences et de virus mortels. Nous devons agir. Et vite! Des personnalités autochtones venues de tout le pays s’adressent à la presse, organisent des manifestations et se font entendre auprès des députés pour défendre leurs droits et ceux des peuples non contactés. Mais elles craignent que cela ne suffise pas. Aujourd’hui, elles nous demandent de les soutenir et de lancer une déferlante de voix venues de toute la planète pour faire pencher la balance. Répondons présents. Signez maintenant pour protéger les autochtones d’Amazonie péruvienne contre cette offensive: Je suis solidaire des peuples autochtones du Pérou Les peuples autochtones protègent un tiers de la forêt amazonienne. Grâce à eux, cette partie est restée intacte. Mais aujourd’hui, de puissants groupes privés veulent profiter de l’instabilité politique du Pérou pour démanteler la loi qui protège les peuples non contactés. Tout cela pour étancher leur soif de pétrole et exploiter toujours plus la terre. C’est une question de vie ou de mort et un rapport de force déséquilibré: 25 communautés isolées, qui ne sont pas au courant du danger qui les menacent, contre d’immenses groupes de lobbying déterminés à démanteler les mesures juridiques qui garantissent leur survie. Nous ne pouvons pas les laisser faire. Les responsables autochtones sur place font tout ce qu’ils peuvent pour arrêter cette « loi génocidaire ». Avec un million de voix venues de toute la planète les élus du Congrès péruvien comprendront que les regards sont braqués sur eux. Signez tout de suite et parlez-en à tous ceux qui vous entourent. Soyons des centaines de milliers, et nous travaillerons avec des dirigeants autochtones pour remettre vos voix au Congrès avant le vote. Je suis solidaire des peuples autochtones du Pérou Les responsables autochtones du Pérou jouent un rôle central dans la protection de l’Amazonie et de notre planète. Aujourd’hui, ils demandent à notre mouvement de les rejoindre pour protèger les terres et la vie des peuples isolés. Répondons présents. Avec espoir et détermination, Diego, Mo, Luis, Raul, Ana Paula, Laura, Oscar et toute l’équipe d’Avaaz Pour en savoir plus: En Amazonie péruvienne, un projet de loi met en péril des Autochtones isolés(Radio-Canada.ca) Peuples non-contactés : en marge du monde (National Geographic)

Avaaz est un réseau citoyen international de 70 millions de membres qui mène des campagnes pour que les opinions et les valeurs de ses membres pèsent sur les décisions mondiales. Avaaz signifie « voix » dans de nombreuses langues. Nos membres viennent de tous les pays; notre équipe est répartie sur 18 pays et 5 continents et travaille dans 17 langues. Pour découvrir nos plus grandes campagnes, cliquez ici ou suivez-nous sur Facebook, Twitter ou Instagram.

URGENT MESSAGE D’AVAAZ

Bonjour, Merci beaucoup d’avoir participé à la campagne pour arrêter une offensive terrifiante contre l’Amazonie et les terres sacrées autochtones. Il ne nous reste que quelques jours pour mettre un terme à cette attaque. Faisons tous suivre ce message  autant d’amis que possible pour rallier le plus grand nombre à notre cause! Encore une fois, merci beaucoup!

FACEBOOK WHATSAPP

Cette semaine, le Congrès brésilien a proposé une nouvelle loi qui risque de laisser les entreprises minières et forestières attaquer la forêt vierge amazonienne et les terres sacrées des peuples autochtones. Je suis l’une des seules députées autochtones du pays : aidez-moi à arrêter cette agression. Le vote final aura lieu dans quelques jours. Aidez-moi à créer un mouvement mondial que le Président ne pourra pas ignorer. Signez maintenant et je remettrai moi-même vos voix aux Congrès brésilien et au Président Lula. JE SIGNE Chères amies, chers amis, Je suis l’une des seules députées autochtones du Brésil. Ce message peut me mettre dans une position politique très difficile, mais le risque en vaut la peine: nos forêts sont menacées par une décision du Congrès. Cette semaine, le Congrès brésilien a commencé à voter sur une nouvelle loi qui laisserait les entreprises minières et forestières attaquer nos forêts et nos terres sacrées. Elle prévoit de retirer les protections existantes pour les peuples autochtones comme le mien. Le prochain vote aura lieu dans quelques jours seulement. C’est une urgence pour l’Amazonie et ses peuples autochtones. J’ai besoin de votre soutien. Notre pays est si divisé que nous avons besoin d’une mobilisation réellement mondiale venue de tous les pays, en particulier de ceux qui soutiennent financièrement le Brésil pour arrêter cette loi. Les membres du Congrès brésilien doivent sentir que les projecteurs sont braqués sur eux! Cette loi ne met pas seulement ma vie en danger. Elle menace aussi la vôtre. Sans l’Amazonie, sans la protection que les terres autochtones offrent à nos forêts, nos rivières et ses précieuses espèces, nous ne pourrons pas éviter une apocalypse écologique mondiale. Cette forêt, c’est notre poumon à toutes et tous. Signez cet appel sans attendre pour déjouer cet attentat contre nos forêts. Je remettrai moi-même vos voix au Congrès brésilien et au Président Lula. Serez-vous à mes côtés pour faire entendre ma voix encore plus fort? PROTÉGEONS LA FORËT! Nous, peuples autochtones, protégeons 80% de la biodiversité mondiale. Pourtant, nous ne représentons que 5% de la population sur Terre. Le Brésil a la plus grande population autochtone de l’Amazonie et recouvre la plus grande partie des écosystèmes amazoniens. Les territoires autochtones gardent nos forêts et nos environnements intacts, en dépit de menaces constantes. Mais si les lobbies des mines, de l’agrobusiness et du pétrole gagnent cette nouvelle bataille législative, nos protections disparaîtront. Les députés tiennent le sort de la planète entre leurs mains. Sans l’Amazonie et les territoires autochtones de tout le Brésil, le monde ne pourrait plus réguler le réchauffement climatique. Même si vous ne vivez pas au Brésil, ce vote a un impact direct sur votre vie! Le vote final a lieu dans quelques jours. Aidez-moi à rassembler assez de voix partout pour protéger les communautés autochtones de cette offensive. Les peuples autochtones au Brésil font tout ce qu’ils peuvent pour résister. Mais sans la pression internationale, cela ne suffira pas. Signez la pétition et partagez-la avec tous vos proches. Chaque voix compte. PROTÉGEONS LA FORËT! Avaaz se bat main dans la main avec les peuples autochtones pour protéger l’Amazonie et tous les écosystèmes au Brésil comme ailleurs. Mais nous devons affronter des pressions immenses – et cette dernière offensive nous a tous pris par surprise. Si nous perdons cette bataille maintenant, tout ce qui nous est cher sera en danger. Ne laissons pas cette loi passer aujourd’hui! Avec espoir et détermination, Célia Xakriabá, députée, pour le front de défense autochtone au Congrès, avec toute l’équipe d’Avaaz Au Brésil, la forêt se trouve mieux protégée lorsque les peuples autochtones ont des droits sur les terres (GEO) Génération Greta : Celia Xakriaba, l’Amazonie dans le sang (Radio France – 3 min) Célia Xakriabá, une femme autochtone au combat (Le Figaro)

POLLINIS : Accords secrets contre les abeilles

Madame, Monsieur, Un bras de fer acharné oppose la petite équipe de POLLINIS à la Commission européenne et au lobby des pesticides. L’enjeu est crucial : obtenir 78 documents de travail – censés être à disposition des citoyens – que la Commission européenne refuse catégoriquement de transmettre à POLLINIS. Le contenu de ces archives pourrait dévoiler comment l’agrobusiness est parvenu à enterrer les protections salutaires des abeilles face aux pesticides – avec la complicité de certains gouvernements européens et de la Commission européenne. Mais les autorités européennes font barrage. Elles refusent même d’appliquer une décision du Tribunal de l’Union européenne favorable à la publication des documents en faveur de POLLINIS. Pour faire éclater le scandale, POLLINIS s’est associée aux créateurs de la célèbre série DataGueule pour préparer une vidéo d’alerte que nous vous invitons à visionner et diffuser le plus largement possible autour de vous :

► VISIONNER LA VIDÉO

Pour obliger la Commission à publier les documents qui permettraient de comprendre par qui, et comment, ont été enterrés les tests salutaires qui auraient permis d’écarter du marché il y a 10 ans déjà les pesticides les plus dangereux pour les abeilles, POLLINIS a lancé une pétition déjà signée par plus de 100 000 citoyens.Joignez votre voix à la mobilisation, et aidez-vous à obtenir suffisamment de signatures pour obliger les institutions européennes à appliquer la décision du Tribunal de l’Union européenne et à faire la lumière sur cette affaire funeste pour des millions de pollinisateurs.Visionnez cette vidéo, signez la pétition, et diffusez l’alerte autour de vous !

► ACCÉDER À LA VIDÉO

Merci d’avance pour votre engagement.L’équipe POLLINIS.

Association à but non lucratif (Loi 1901) 10, rue Saint Marc 75002 Paris www.pollinis.org